Ev Eksenli Çalışma Danışmanı Gül Erdost, Projenin temel hedef grubunun ev-eksenli çalışan kadınlar olduğunu, kadınların yanı sıra işverenler ve ilgili kamu kurumları da hedef grubun içinde yer aldığını söyledi.
Dört aşamadan oluşan Sosyal Diyalog Platformu toplantısının ilkini gerçekleştirdiklerini söyleyen Gül Erdost, aynı zamanda ev eksenli çalışan kadınların eğitimlerinin 9 Aralık tarihinde sona ereceğini ve eğitimin sonunda katılım belgesi verileceğini belirtti.
Eğtime katılacak kadınların haritalama çalışması ile belirlendiğini ifade eden Erdost: “Daha önce çeşitli sorulardan oluşan anketlerin uygulanması ile yapılan haritalama çalışması sonucu seçilen 50 ev eksenli çalışan kadınla farkındalık ve güçlenme çalışmalarına başladık” dedi.
Proje Koordinatörü Ayşen Karakulak ise proje ile ilgili detaylı açıklamayı şu şekilde yaptı:
“Neden bu projeyi seçtik?
Ev-eksenli çalışma kayıtdışılığın yüksek olduğu istihdam biçimlerinde biridir. Bu konuda farkındalık eksiktir, politika üretmek için yeterli veri bulunmamaktadır ve sorunu çözecek yasal düzenleme mevcut değildir. Atölye Evler projesi ile bu eksiklikleri gidermeyi hedeflemekteyiz.
- Hedef gruplarımız kimlerden oluşuyor? Seçtiğimiz hedef grupları belirlemede ki amacımız nedir?
Projenin temel hedef grubu ev-eksenli çalışan kadınlardır. Kadınların yanı sıra işverenler ve ilgili kamu kurumları da hedef grubun içinde yer almaktadır.
Ev-eksenli çalışma, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaygın ve yaygınlaşmakta olan a-tipik bir çalışma biçimidir. Çalışanların çoğunluğu yoksul, bakım yüklerinden eğitim ya da ailevi durumuna kadar birçok nedenle başka işlerde çalışma imkânı bulamayan kadınlardır.
Ev-eksenli çalışanlar, kendi evlerinde ya da evlerinin uzantısı olan yerlerde bazen fason (parça başı) işlerde aracılara, bazen konu komşuya ya da yakın veya uzak çevreden aldıkları siparişlere, bazen de pazarlarda ve dükkânlarda satmak ya da sattırmak üzere kendi hesaplarına üreterek çalışırlar.
Özellikle tekstil, tarım, gıda, dokuma gibi geleneksel alanlara ilaveten, otomotiv, elektronik, ambalaj gibi modern sektörlerde de sürekli yaygınlaşmasına rağmen genellikle sigortasız, iş ve ücret garantisinin olmadığı çalışma şeklidir. Yaygın bir çalışma olmasına karşın görünmezlik bu çalışma türünün en önemli özelliğidir. Çalışanların kendilerini çalışan olarak tanımlamadıkları, çevrenin fark edemediği, ilgili kamu kurumlarının da gerekli yasal düzenlemeleri yeteri kadar yapamadığı bir alandır.
Var olan işçi, işyeri ve iş sözleşmesi tanımları çerçevesinde bakıldığında ev eksenli çalışmanın statüsü belirsiz kalmakta dolayısıyla kayıt dışı çalışmanın en yoğun olduğu bir çalışma biçimi olarak karşımıza çıkmakta ve hedef grup olarak belirlemede amacımızı oluşturmaktadır.
- Projeyi nasıl uygulayacağız, bileşenlerimiz ve etkinliklerimiz neler olacak?
Proje ev-eksenli çalışmanın tüm paydaşlarını içine alan bir çalışma planı çerçevesinde çoklu diyalog yöntemiyle uygulanacaktır. Ev-eksenli çalışan kadınlar, işverenler ve yasal düzenlemeleri yapan karar mekanizmaları olmak üzere konuyla ilgili tüm aktörler uygulama planında, işlevlerine göre yer almaktadır. Proje; yüz yüze görüşme, atölye çalışmaları, interaktif eğitim, kamu ve işveren ziyaretleri ile sonuçların teorik, kavramsal ve analitik bir analize tabi tutulması şeklinde uygulanacaktır. Bu kapsamda;
İhtiyaç analizi çalışmaları: Ev-eksenli çalışan kadınları hedef alan bir alan araştırması ve kurum ziyaretleri ile Proje illerinde yapılacaktır. Hazırlanan ihtiyaç analizi raporu proje faaliyetleri için temel kaynak olarak kullanılacaktır.
Eğitim ve farkındalık çalışmaları: Kahramanmaraş ve Adıyaman illerinde ev-eksenli çalışan 100 kadın proje faaliyetlerine katılacaktır. 25 kişilik gruplar halinde istihdam ve sosyal güvenlik yanında kadının güçlenmesine yönelik farklı konularda eğitim verilecektir.
Kadın atölyesi: Ev-eksenli çalışan kadınların sorunlarını, beklentilerini kendileri ile belirlemek ve hazırlanacak model önerisine çıktı sağlamak amacıyla yapılacaktır.
Kamu atölyesi: Konunun muhatabı olan kamunun görüş ve önerilerini almak, gelişmeleri birlikte anlamak, bilgileri paylaşmak, politikaları geliştirmek, uygulamaları izlemek ve ev-eksenli çalışan kadınlarla buluşturarak farkındalık yaratılacaktır.
Sosyal Diyalog Platformu: Paydaşların (yerel aktörlerin, işverenlerin ve kamunun) katılımıyla oluşturulacaktır. Projenin kabul edilebilirliğinin artırılması, gelişmelerin paylaşılması ve değerlendirilmesi, risklerin önlenebilmesi 3 ayda bir toplanacaktır.
Sosyal Güvenlik Model Önerisi: Alınan Proje çıktıları ve toplanan diğer veriler değerlendirilerek “Sosyal Güvenlik Model Önerisi” oluşturulacak ve raporlaştırılacaktır.
Görünürlük ve Yaygınlaştırma Faaliyetleri: Hazırlanan model önerisi ilgili kamu otoritelerine öneri niteliğinde sunulacak ve kapanış toplantısı ile yaygınlaştırılacak ve paylaşılacaktır.
- Projemizin beklenen çıktıları neler olacak? Sayısal olarak Kayıtlı İstihdam konusunda ne gibi sonuçlar bekliyoruz?
Projenin nihai çıktısı; ev-eksenli çalışanların kayıt altına alınmasını kolaylaştırıcı bir “Sosyal Güvenlik Modeli” tasarlanması ve ilgili bakanlığa sunulmasıdır. Sunulan model önerisi tüm ev-eksenli çalışanların sigortalı olmasını teşvik edecek bir teşvik modeli niteliğinde olacaktır.
Proje sürecinde Adıyaman ve Kahramanmaraş illerinde; eğitim, atölye çalışmaları, işveren ve kamu ziyaretleri yapılacaktır. Ev-eksenli çalışan 100 kadın kayıtlı istihdam, sosyal güvenlik ve kadına yönelik farklı konularda güçlenme ve farkındalık artırma eğitimlerini almış olacaktır.
Tekstil ve gıda üzerine çalışan işverenlerin ise evde çalışmaya ve sorunlarına ilişkin farkındalıkları artacaktır. “
Her konunun ayrı ayrı Türkiye’de alanında uzman kişiler tarafından anlatılacağı projenin Kahramanmaraş iştirakçisi de KAGİD Başkanı Kibar Özdemir.
