Kıymetli dememin iki nedeni var: Bir, uluslararası bazı önemli kurumlarca araştırılmış ve onaylanmış "veriler"e dayanıyor... İki, araştırma "mukayeseli" olarak yapılmış, özellikle gelişmişlik düzeyleriyle sistemler arasındaki ilişkiler çok net olarak ortaya koyuyor.
"Global Politika ve Strateji" adlı düşünce kuruluşunda çalışan çok önemli araştırmacı bilim adamlarının yaptıkları "Karşılaştırmalı Analizlerle Başkanlık Sistemi ve Türkiye" adlı araştırmaya dikkatinizi çekmek adına bu yazıyı yazma gereği duydum.
Umarım bu yazı dikkatinizi çeker!
*
Mesela şöyle bir tablo ortaya koysam: Örneğin Konfederal bir sistemle yönetilen İsviçre gibi istisnai sistemler bir kenara bırakalım, diğer yandan Avrupa ülkelerinin çoğu yani yüzde 79'u parlamenter sistemle yönetiliyor... İleri değil, geri kalmış ülkeler arasında yeralan özellikle Orta Afrika ülkelerinin yüzde 80'i başkanlık sistemiyle yönetiliyor!
Gelişmişlik düzeyleri sıkıntılı!
*
Kalitatif açıdan, "insani gelişmişlik" yâda sosyoekonomik sıralamasının tepelerinde yer alan İngiltere, ABD, Fransa, Hollanda, Almanya gibi 20
ülke. Bunların 18'sı parlamenter sistemle, sadece 3'ü başkanlık veya yarı başkanlıkla yönetiliyor.
"İnsani gelişme indeksinin" en alt sıralarında bulunan Afkanistan, Kongo ve Sudan, gibi 20 ülke... Bunların 16'sı başkanlık, 3'ü yarı başkanlık, sadece 1 tanesi, Etiyopya parlamenter sistemle yönetiliyor!
İçlerinde gelişmişlik düzeyi yüksek olanı da Etiyopya!
*
Araştırmacı isimler tarafından yapılan çalışmalar, sonucunda elde edilen verilerle şu tespit ortaya çıkıyor: "Parlamenter sisteme sahip ve bu sistemle yönetilen ülkeler, başkanlık sistemi ile yönetilen ülkelere göre, insani, sosyoekonomik, eşit paylaşım ve gelişmişlik indeksinde daha iyi durumdalar."
Bu ne anlama geliyor:
Şu anlama geliyor:
Demek ki bir ülkede,bireysel yâda toplumsal Özgürlüklerin,demokrasinin ve de yaşam standardın yükselmesi vs için Başkanlık yâda yarı başkanlık değil,Parlamenter sistemin şart olduğunu açık ve net olarak ortaya koymaktadır.
Bu bakımdan; Türkiye,demokrasiyi gövdesinde ana damar olarak bulunduran parlamenter sistemden vazgeçecek mi?,geçmeyecek mi?
Bunu hep birlikte göreceğiz…