İran’ın derin bir devlet yapısı ve geniş bir tarihi var, İran bilinen tarih boyunca var olan bir devlet bu bölüme girecek olursak üç beş kitap yazmak gerekir..

     1850’lerden başlayarak, Karasu para etmeye başlaması ile ABD ve AB ülkeleri İslam Ülkelerindeki Petrolleri ele geçirmek için Önce Osmanlı yıktılar sonra ise bir bir bu ülkelerdeki petrolleri direk veya dolaylı yaldan gele geçirdiler..

     16 Ocak 1979 CIA projesi olan Devrim Yapılır..

     İran Kralı Muhammed Rıza Şah Pehlevi devirmek için 50 yıllık proje yapılır ve uygulamaya konar..

    Şahın İngiltere’nin yanında yer almasına rağmen İçişleri Bakanı Muhammet Musaddık, İran petrolünü ulusallaşırmayı başarınca İngiltere küplere biner.

      Churchill Amerika Devlet Başkanı Eisenhower ile konuşarak onu Musaddık’a darbe yapmaya ikna eder. Böylece Ajax Operasyonu başlar. CIA’ye 2 milyon dolara dağıtarak Musaddık’a karşı kamuoyu yaratmak için fikir liderlerini satın alır.

      Sonuçta darbenin dışarıdan yapılıyormuş gibi değil, organik durması gerekmektedir. Buna rağmen ilk denemede Muhammet Musaddık’ı deviremezler. Foyanın meydana çıkması şahın Roma’ya kaçmasına sebep olur. Ama Amerika ve İngiltere pes etmez 3 gün sonra 2. darbeyi yapıp bu sefer Musaddık’ı yakalar (1953) ve ömür boyu ev hapsine mahkum eder. Hem üzerine Şah ülkeye döner. CIA yıllar sonra gizlilik seviyesi düşen dökümanlarda darbeyi kendisinin yaptığını kabul etmiştir.  

     Böylece daha sonra şahın devrilip, İslam Devrimi’nin  gerçekleşmesine çanak tutan “şah antipatisi” başlar. Ajax’ın sonunda İngiltere İran petrollerinden elde ettiği gelirim %40’ını Amerika ile paylaşmak zorunda kalır. Ama millileştirmeye göre her şekilde %60 kardadır.

     ABD İran Petrollerinin tamamını almak istemekdedir..

     Ak Devrim & Ruhullah Humeyni’nin Çıkışı

     imam-humeyni

     ABD pişirilen İmam Humeyni İran’a dönüşü 16 Ocak 1979 da olacak şekilde plan başlar: Musaddık iktidarının bitiminden sonra Şah’ı koltuğuna iade eden Amerika, ondan sosyal ve ekonomik modernleşme reformları yapmasını ister. Reformun kan dökülmeden gelmesi planlandığı için adına Ak Reform denilmiştir. Kadınların özgürlükleri çoğaltılır, ülke genelinde okur yazarlık arttırılır. Ancak aşırı dinci kesim için değişim fazla rahatsız edicidir.

      Kadınların sosyal özgürlükleri genişletilir, kadın ve gayrımüslimlere seçme ve seçilme hakkı verilir, dinsel vakıfların mülklerine el konulmasının önü açılır.

Humeyni ilk defa gündeme bu reformlara karşı çıkması ile gelir. Sıkı bir muhalif olan Humeyni 1 yıl sonra Türkiye’ye sürgün edilir. Bunun üzerine hükümet karşıtı hareketler patlak verir.

      Humeyni Kimdir?

      1902 doğumlu Ruhullah Humeyni ileride İran İslam Devrimi’nin babası olacaktır. 5 aylıkken babasını, 15 yaşındayken de annesini kaybederek tamamen öksüz kalmıştır. Zaten uzun yıllar dini ulema geleneğine sahip bir aileden gelen Humeyni kendini din eğitimine adar. “1950’lerde Ayetullah, 1960’ların başlarında da Büyük Ayetullah unvanını alarak Şiî molla hiyerarşinin en üst katına yükselir.” (Bizde ki FETÖ gibi  çünkü CIA yeşil kuşak projesi)

    İmam Humeyni, 1962-63’te şahın toprak reformu programı çerçevesinde bazı dinsel vakıfların mülklerine el konulmasına muhalefet ettiği için tutuklanır.

     Şah, 1964’te Amerikan askerlerine İran topraklarında dokunulmazlık verir. Bardağı taşıran son nokta ise Humeyni’nin, Şah’ın İranlıları, bir Amerikan köpeğinden daha değersizleştirmekle itham etmesi olur. Humeyni, siyasi önder konumunda olduğu ve halk içinde çıkan olaylardan sorumlu tutulduğu için Şah tarafından 18 ay hapse yollanır. Ardından da Türkiye’ye sürgün edilir. Sonra Irak’ta, ve Fransa’da sürgünde kalır.

 

Sürgün hayatı boyunca İran’a yolladığı kasetlerle şahın devilmesi ve İran İslami Cumhuriyeti’nin kurulması çağrısında bulunarak etki alanını korur.

      Bu arada, şahın Amerikan askerlerine İran topraklarında dokunulmazlık vermesi ve muhalif Humeyni’yi sürgüne göndermesi, şaha duyulan antipatinin derinleşmesine sebep olur.

      1971’de İran ekonomisi kötü giderken, İran İmparatorluğu’nın 2500. yılı için çok gösterişli bir kutlama düzenlenir. Persapolis’te yapılan ve 61 ülkenin devlet başkanının katıldığı kutlamaya harcanan paralar şahın zaten yaralı olan imajını iyice zedeler.

      1974’te Şah İran’ın petrol gelirini 4 milyon dolardan 20’ye çıkarır. Ancak Amerika Şah’ı kendisinden yüklü bir silah alımı yaparak bu parayı harcamaya ikna eder. Gereksiz yere alınan bu silahlar halkta tepkilerin artmasına neden olur.

     12 yıl Irak ile karşılıklı savaş yaparlar, Paralar ABD’ye eski silahlar İran ve Irak ‘a satılır..

      İran İslam Devrimi Nasıl Oldu?

     Tüm fikir ayrılıklarına rağmen, sağcısı solcusu, şahın ülkenin çıkarlarını kötüye kullandığı düşüncesinde birleşirler ve ortak amaçları şahı iktidardan indirmek olur. Şahın kimseyi yanına çekemediği bir ortam oluşmuştur: Öğrenciler yeniliklerin daha hızlı ve agresif olmasını isterken, muhafazakarlar yapılan reformların geri dönülmesini ister. Aslında şahtan kaynaklanan memnuniyetsizlikleri taban tabana zıt olsa da, iki taraf da memnuniyetsizlik esasında birleşirler ve şahı indirme davasında sağcısı solcusu fark etmeksizin sokaklardaki direnişte yan yana savaşırlar.

       Şah’a karşı muhalefet giderek büyür. Şah karşıtı büyük gösterilerden ve grevlerden ekonomi korkunç etkilenir. Bu da protestoların şiddetini arttırır. Tedirgin olan şah giderek saldırganlaşır. Şahın 1957 kurduğu Savak isimli gizli güvenlik teşkilatı protestocuları kaçırmayıp işkence etmeye, öldürmeye başlar. Savak İran tarihinin en çok korkulan ve nefret edilen örgütü olmuş, Artık şah halkının gözüde bitmiştir.

      İran Şahı’nın Devrilişi

     1978  İslam Devrimi –Kontrolün elinden çıktığını hisseden Şah 1978’de sıkı yönetim ilan eder.

      Ancak maalesef Amerika Şah’ı gözden çıkarmış, desteğini kesmiştir. Amerika’nın desteğini alamayan ve sokakların iyice kızışmasından korkan Şah, ortalığı biraz yatıştırmak için muhalefet liderini iç işleri bakanı yapar. Ancak bu çok geç kalınmış bir adımdır, bombanın çoktan pimi çıkmıştır.

     Humeyni’nin Başa Gelişi

     Şah, 16 Ocak 1979’da artık insanların sesini bastımadığını görünce İran’dan kaçar. Bunun üzerine Humeyni İran’a geri döner. Yıllardır sürgünden şahın devrilmesi için çağırı yapan Humeyni İranlılarca heyecanla karşılanır ancak insanlar zaten amaçları olan şahın indirilmesi gerçekleştiğinden Humeyni’nin yeni konjektürde aktif bir rol üstlenmesini beklemez. Zaten Humeyni de artık 76 yaşındadır, danışmanlık gibi daha pasif bir rol almasını beklenir. Ama 1 Şubat 1979’da televizyonda yabancı etkilerden uzak ve İslam’a sadık bir İran istediğini, ayrıca bundan sonra yönetimi kendi belirleyeceğini ilan ederek İran İslam Devrimi’ni gerçekleştireceğini işaret eder.

       1 Nisan 1979’da referandum sonucu İran, resmen İslam Cumhuriyeti haline gelir sonra da Aralık 1979’da ülke teokratik anayasayı ve Humeyni’nin dini liderliğini onaylar.

       O günden 2017 yılına kadar ABD ambargosu altında çalışan iran’ı yeniden diayın etmeye çalışan ABD en son sokak olaylarını çıkararak ülkeyi karıştırmaya çalışıyor.. Türkiye deki gezi parkı – Kobani olayları gibi..

     Ama İran halkı CIA projesi olduğunu büyük bölümü çözmüş ve yeniden toparlanma başlamıştır..

     Meselenin petrol olduğunu herkes çözdü..

iyi günler.